جملات مرکب در زبان فارسی تحلیلی بر پایة نظریة دستور نقش و ارجاع

نویسندگان

محمدرضا پهلوان نژاد

حسین رسول پور

چکیده

در این مقاله، ساختار جملات مرکب زبان فارسی بر پایة نظریة «دستورِ نقش و ارجاع» بررسی می شود. این نظریه را، در سال 1997، رابرت دی. ون ولین و رندی جی. لاپولا مطرح کردند و، در سال 2005، ون ولین نسخة نهایی آن را ارائه داد. دستور حاضر سه نوع رابطه را با عنوان «هم پایگی»، «ناهم پایگی» و «هم وابستگی» بین جملات مرکب مطرح می سازد و سه سطحِ اولیة پیوند را «بند»، «کانون»، و «هسته» می داند. سه نوع رابطة احتمالی بین «واحدها» برقرار است. بنابراین، از ترکیب سطوحِ اولیة پیوند و روابط احتمالی، نُه رابطه در «دستور همگانی» این نظریه قابل تصور است؛ که الزاماً تمامیِ آن ها در همة زبان ها یافت نمی شود. در این مقاله، جملات مرکب زبان فارسی را تحت دو رابطة کلیِ هم پایگی و ناهم پایگی بررسی نموده و دو نوع رابطه را برای هم پایگی و نُه رابطه را برای ناهم پایگی معتبر دانسته ایم؛ که با ارائة مثال ها و نمودارهایی تبیین شده اند. مزیت تحلیل های زبانیِ این دستور نسبت به سایر نظریه های دستوری را می توان توجهِ هم زمان به سه سطح «نحوی»، «معنایی»، «کاربردشناختی» دانست. امری که در نظریه های دستوری دیگر مستلزم پژوهش های جداگانه ای است.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

جملات مرکب در زبان فارسی تحلیلی بر پایه نظریه دستور نقش و ارجاع

در این مقاله، ساختار جملات مرکب زبان فارسی بر پایه نظریه «دستورِ نقش و ارجاع» بررسی می شود. این نظریه را، در سال 1997، رابرت دی. ون ولین و رندی جی. لاپولا مطرح کردند و، در سال 2005، ون ولین نسخه نهایی آن را ارائه داد. دستور حاضر سه نوع رابطه را با عنوان «هم پایگی»، «ناهم پایگی» و «هم وابستگی» بین جملات مرکب مطرح می سازد و سه سطحِ اولیه پیوند را «بند»، «کانون»، و «هسته» می داند. سه نوع رابطه احتما...

متن کامل

جایگاه گروه صفتی زبان فارسی در دستور نقش و ارجاع

مقالة حاضر به هدف بررسی شیوة تحلیل گروه صفتی زبان فارسی در دستور نقش و ارجاع و ارزیابی محاسن و معایب آن تدوین گردیده است. در این نظریه، گروه مستقلی تحت عنوان گروه صفتی وجود ندارد، بنابراین صفات در نقش اسنادی به صورت محمول در هسته بند و در نقش وصفی به صورت وابستة توصیفی در قسمت حاشیه هستهاسم تحلیل می‌شوند که می‌توانند به نوبة خود وابسته‌هایی به صورت عناصر موضوع یا غیر موضوع نیز به همراه داشته با...

متن کامل

بررسی ساخت بند زبان فارسی بر اساس دستور نقش و ارجاع

این جستار در پی آن است که ساخت بند در زبان فارسی را در چهارچوب دستور نقش و ارجاع مورد بررسی قرار دهد. این نظریه دستوری به تعامل نحو، معناشناسی و کاربردشناسی در نظام‌های دستوری توجه ویژه‌ای دارد. ساخت نحوی بند در این نظریه بر پایه دو تقابل، شامل تقابل میان محمول و موضوع و تقابل میان موضوع و غیر موضوع استوار است. ساخت منطقی با توجه به مفاهیم طبقه فعلی، بازنمایی‌های معنایی و نقش‌های معنایی شکل می‌...

متن کامل

بررسی محمول های مکانی در زبان فارسی براساس دستور نقش و ارجاع/ رضایی- عظیم دخت

این پژوهش در پی آن است محمول‌های مکانی در زبان فارسی را در چارچوب دستور نقش و ارجاع، دو تحلیل ارائه‌شده از سوی ون‌ولین و لاپولا (1997) و همچنین بتین (2004) بررسی کند و دسته‌بندی معنایی از محمول‌های مذکور ارائه دهد. در کنار این هدف اصلی، هدف دیگری که پی می‌گیریم محک کارایی هر یک از تحلیل‌های یاد‌شده در زبان فارسی و به‌ویژه تحلیل ارائه‌شده از سوی بتین است. بتین (2004) معتقد است تشابهی میان ظرفیت ...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید


عنوان ژورنال:
زبان شناخت

ناشر: پژوهشگاه علوم انسانی ومطالعات فرهنگی

ISSN 2099-8002

دوره 3

شماره 5 2013

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023